Denken, voelen, doen

“Het is me weer gebeurd”, verzucht Max als hij binnenkomt: “Ik ben tegen beter weten in over mijn grens gegaan en nu moet ik boeten. Ik heb slecht geslapen, de halve nacht liggen woelen en ben doodmoe”. Hij vertelt dat hij zich na ons vorige gesprek zo had voorgenomen om meer rust te nemen en dat dat de eerste dagen goed gelukt was, maar dat hij zich daarna had laten meeslepen in de verwachtingen van anderen. Hij had zich laten overhalen om mee te werken aan het nieuwe project. De collega’s hadden het afgeschilderd als een eenvoudige afgebakende taak en dat had de doorslag gegeven. Binnen de kortste keren zat hij weer tot over zijn oren in het werk. Zijn lichaam gaf signalen af dat het teveel was: hij voelde spanning in zijn nek en hoofdpijn opkomen en wist dat hij eigenlijk zou moeten stoppen en zijn grens aangeven. Maar ja, hij had het nu eenmaal toegezegd. De afgesproken deadline kwam snel dichterbij en hij wilde niemand teleurstellen. Wat zou men van hem denken als hij zich niet aan de afspraak hield? Opgeven was geen optie, de enige oplossing leek stug doorwerken te zijn.

Denken en doen

Ik laat hem bovenstaand model zien en vraag waar in dit verband zijn voorkeur ligt: dat blijkt denken en doen te zijn. Denken dat het af moet, denken over wat anderen van hem vinden als hij zou stoppen met de klus. Doen als in aan de slag blijven. Zijn gevoel is er wel, maar dat negeert hij.

We kijken terug op de periode voordat het hem allemaal teveel werd en ook daar bleek hij zijn gevoel te hebben uitgeschakeld. Er was altijd zoveel te doen, hele lijsten had hij in zijn hoofd, zowel thuis als op het werk. Als hij thuiskwam kroop hij na het eten weer achter de laptop om zaken op te lossen die anderen hadden laten liggen. Ondertussen gingen er allerlei gedachten door zijn hoofd. “Als ik het niet oplos, doet niemand het”, “Hoe kun je nou zo je werk doen, het zo laten afweten?” ”Wat moeten klanten daarvan denken?” etc..

Door zijn gevoel en emoties weg te stoppen, heeft hij het lang volgehouden om zijn eigen werk te doen en dat van anderen gedeeltelijk over te nemen. Hij heeft signalen van zijn lichaam (voelen) bewust en onbewust genegeerd. Uiteindelijk heeft dat er toe geleid dat hij overspannen is geraakt.

Wat hij nu te doen heeft is weer leren voelen. Welke signalen geeft zijn lichaam af en hoe kan hij daar dan op inspelen? Wanneer is het genoeg en wat kan hij dan doen? Door op die manier voelen, denken en doen aan elkaar te koppelen, ontstaat er evenwicht.

Voelen en doen

Uiteraard zijn er ook mensen die een andere voorkeur laten zien. Zij worden zich bewust of onbewust gewaar van hun gevoel en gaan van daaruit handelen. Zij voelen bijvoorbeeld boosheid en gaan in de actie (doen) zonder na te denken. Dit heeft vaak als resultaat dat ze reageren vanuit de emotie, waardoor de boodschap op een vervelende manier overkomt bij de ander en er een conflict kan ontstaan dat veel spanning oplevert. Een ander voorbeeld zijn mensen die handelen uit medelijden en steeds maar toegeven aan anderen waardoor ze zichzelf aan de kant zetten en overbelast raken.

Het ontstaan van stressklachten kan dus naast het negeren van je gevoel ook voortkomen uit handelen vanuit emotie. In dit geval ligt de sleutel bij het koppelen van denken aan voelen en doen. Door eerst even na te denken als je een sterk gevoel of emotie ervaart, geef je jezelf de kans om genuanceerd te reageren of om je grens te erkennen en aan te geven.

Denken en voelen

Ook deze laatste categorie kan op den duur stressklachten met zich meebrengen. Bedenken dat het een goed idee zou zijn om grenzen aan te geven en dan hoe spannend dat is. Uitgebreid stilstaan bij hoe anderen zouden kunnen reageren op jouw grens. Angst voelen op basis van deze gedachten en dan toch maar weer slikken en doorgaan op je oude vertrouwde spoor. Heel graag een nieuwe baan willen en daarvan dromen, om vervolgens je eigen droom om zeep te helpen omdat je onvoldoende zelfvertrouwen ervaart om de stap te zetten. Je tegelijkertijd ongelukkig voelen in je huidige functie en je daar dan toch maar bij neerleggen door te denken aan de zekerheid die hij je oplevert.

Blijven hangen in denken en voelen levert uitstelgedrag op, wat je uiteindelijk niet ten goede komt. Door uit je comfortzone te stappen en het doen eraan te koppelen, al is het maar het zetten van een eerste stap, pak je de regie en kom je uit de soms verstikkende cirkel van denken en voelen.

Hoe dan ook is het van belang om denken, voelen en doen zoveel mogelijk met elkaar in evenwicht te brengen. Iedere persoon heeft zo zijn voorkeur en die kan zelfs per context verschillend zijn, maar per saldo leveren de drie in combinatie met elkaar de beste balans op.

Saskia

Op naar enthousiast, energiek en zinvol werken en leven!

Tue, 19 February